DIỄN ĐÀN NGHỀ LUẬT

STT

BẢN ÁN

TRANG

1

Bản án số: 58/2023/HS-PT Ngày 21-3-2023 Toà án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh    

Phạm tội “Xâm phạm mồ mả” 

Tóm tắt nội dung vụ án:

Vào khoảng 20 giờ 00 phút, ngày 20/02/2022, Hồ Văn  đang uống bia ở nhà tại địa chỉ A ấp H, xã B, huyện H thì có điện thoại của chú ruột là Hồ Văn C (tên thường gọi là D) báo cho  biết bà Hà Thị X đang tranh chấp đất thổ mộ gia tộc họ Huỳnh với dòng họ của Â.  nói với ông C “để ra đập mộ mả của gia đình họ H” và cúp máy điện thoại. Sau đó,  đi ra khu mộ gia tộc thuộc tổ I, ấp H, xã B, huyện H thì phát hiện 01 cây xà beng dài khoảng 40 – 50 cm (dùng để tảo mộ vào cuối năm 2021). Ân dùng cây xà beng đập bể 02 búp sen bằng sành, 01 tấm đá hoa cương dùng để bình bông, lư hương trên phần mộ Phạm Hà Phương H1 (con bà X) và 01 tấm đá hoa cương dùng để bình bông, lư hương trên phần mộ của ông Phạm Văn S (chồng bà X). Sau khi  đập phá xong,  đi về nhà, còn cây xà bèng  dùng để đập phá mồ mả Ân bỏ lại bãi đất trống (không thu giữ được).

Toà án cấp sơ thẩm tuyên:

- Căn cứ vào khoản 1 Điều 319, điểm i, s khoản 1, khoản 2 Điều 51; Điều 38 Bộ luật Hình sự năm 2015, đã được sửa đổi, bổ sung năm 2017;

Xử phạt bị cáo Hồ Văn  06 (sáu) tháng tù, thời hạn tù được tính từ ngày bắt bị cáo chấp hành án về tội xâm phạm mồ mả

- Căn cứ Điều 584, Điều 607 Bộ luật Dân sự năm 2015, buộc bị cáo bồi thường cho bà Hà Thị X số tiền 15.000.000(mười lăm triệu) đồng.

Nhận định Tòa phúc thẩm:

- Tại phiên tòa, bị cáo Hồ Văn  đã khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội, từ đó có đủ cơ sở để kết luận. Do đó, Tòa án nhân dân huyện Hóc Môn đã xét xử bị cáo về tội “Xâm phạm mồ mả” theo quy định tại khoản 1 Điều 319 của Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 là có căn cứ, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.

- Xét đơn kháng cáo của bị cáo: Về hình phạt đã áp dụng đối với bị cáo, khi lượng hình thì Tòa án nhân dân huyện Hóc Môn đã xem xét đến các tình tiết giảm nhẹ cho bị cáo đó là: bị cáo thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, lần đầu phạm tội thuộc trường hợp ít nghiêm trọng, đồng ý bồi thường theo yêu cầu của Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, từ đó áp dụng các tình tiết giảm nhẹ quy định tại các điểm i, s khoản 1 Điều 51 của Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 khi quyết định hình phạt. Tại phiên tòa bị cáo cung cấp thêm tình tiết, chứng cứ mới như đã khắc phục toàn bộ hậu quả để bà X1 xây lại mộ là 15.000.000 đồng, bị cáo có hoàn cảnh gia đình khó khăn, mẹ già, em thì bị khuyết tật bẩm sinh, nên bị cáo được hưởng thêm tình tiết giảm nhẹ quy định tại điểm b khoản 1 và khoản 2 Điều 51 Bộ luật Hình sự để làm cơ sở xem xét. Hội đồng xét xử phúc thẩm sau khi cân nhắc đến nhân thân người phạm tội, tính chất và hậu quả của hành vi phạm tội, xét bị cáo phạm tội lần đầu thuộc trường hợp ít nghiêm trọng. Như vậy, nếu không bắt bị cáo đi chấp hành hình phạt tù thì không gây ảnh hưởng xấu đến cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm, đồng thời trên cơ sở các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự nêu trên, nhân thân và nơi cư trú rõ ràng của bị cáo. Từ đó, Hội đồng xét xử chấp nhận kháng cáo của bị cáo và sửa án sơ thẩm theo hướng giữ nguyên mức hình phạt 06 tháng tù nhưng cho bị cáo được hưởng án treo, đồng thời ấn định thời gian thử thách, cũng đủ tác dụng giáo dục và răn đe đối với bị cáo.

Toà án cấp phúc thẩm tuyên:

 - Chấp nhận kháng cáo của bị cáo Hồ Văn  và sửa bản án sơ thẩm số 213/2022/HSST ngày 30/11/2022 của Tòa án nhân dân huyện Hóc Môn, Thành phố Hồ Chí Minh.

 - Căn cứ khoản 1 Điều 319; các điểm b, i, s khoản 1 và khoản 2 Điều 51; Điều 65 của Bộ luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017,

   Xử phạt Hồ Văn Â: 06 (sáu) tháng tù, về tội “Xâm phạm mồ mả”, nhưng cho hưởng án treo. Thời gian thử thách là 01 năm kể từ ngày tuyên án phúc thẩm ngày 21/03/2023.

1-5

2

Bản án số: 06/2022/HS-ST Ngày 18-01-2022 Toà án nhân dân huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định

Phạm tội “Xâm phạm mồ mả, hài cốt”

Nội dung vụ án:

 Khoảng tháng 4 năm 2021, ông Mai Văn C thuê anh Trần Văn H di chuyển hài cốt, xây mồ mả cho 02 người con là “Mai Thị N” và “Hài Nhi” rồi xây thêm hai hố kim tĩnh (hố chờ hung táng) tại khu vực phía tây nghĩa trang nhân dân xã XK thuộc địa phận xóm 5, xã XK (gần với vị trí mộ vợ và con trai Mai Sơn H). Do mâu thuẫn từ trước, Mai Sơn H là cháu họ của ông Cg cho rằng mảnh đất trên H đã nhờ người cải tạo từ năm 2010 nên đã thuê người đập phá và di dời mộ của các con ông C, cụ thể như sau:

Ngày 01/5/2021, H nói chuyện với hai em vợ là Trần Văn Bắc và Trần Thiện Tân cùng trú tại xóm 11B, xã Xuân Vinh về việc khu mộ nhà mình xây dựng chưa đúng quy cách nên nhờ Bắc và Tân dỡ bỏ hai nắp hố kim tĩnh. Bắc và Tân đồng ý. Khoảng 15 giờ cùng ngày, H dẫn Bắc và Tân ra vị trí chôn hai con ông C, theo yêu cầu của H. Bắc và Tân đã dùng búa đập và dỡ hai tấm bê tông đậy hai hố kim tĩnh thuộc khu mộ của gia đình ông C, kích thước mỗi tấm bê tông là (2,5 x 0,8 x0,1) mét.

Ngày 10/5/2021, qua giới thiệu của Trần Văn T, H thuê ông Đặng Xuân N, Vũ Văn K và Bùi Đức V cùng trú tại xóm 7, xã XH với mục đích bốc mộ, di dời hài cốt để cải tạo lăng mộ. Khoảng 07 giờ 30 phút cùng ngày, H dẫn nhóm thợ đến vị trí hai ngôi mộ con ông C là “Mai Thị N” và “Hài nhi” rồi yêu cầu nhóm thợ: Tháo dỡ 02 úp mộ chuyển sang khu đất trống cách hơn 3 mét về phía đông, phá dỡ toàn bộ mặt bê tông, tường quây xung quanh 02 ngôi mộ và 02 hố kim tĩnh, đồng thời chuyển tiểu sành, quan quách chứa hài cốt “Hài nhi” và “Mai Thị N” sang chôn lấp ở vị trí mới cách vị trí cũ hơn 4 mét về phía nam. Sau đó, H về nhà và nhờ con rể là Trần Tiến Đ ra trông coi, phục vụ hậu cần. Đến 17 giờ cùng ngày, khi nhóm thợ làm xong, H ra nghiệm thu và thanh toán số tiền 1.500.000 đồng cho nhóm thợ theo thỏa thuận từ trước.

Ngày 23/5/2021, ông Mai Văn C phát hiện khu mộ chôn hài cốt các con mình bị đào phá, di chuyển sang nơi khác đã làm đơn trình báo sự việc tới Cơ quan CSĐT Công an huyện Xuân Trường.

Toà án cấp sơ thẩm nhận định:

- Hành vi của bị cáo đã đủ yếu tố cấu thành tội “Xâm phạm mồ mả, hài cốt” theo quy định tại khoản 1 Điều 319 của Bộ luật Hình sự như Viện kiểm sát nhân dân huyện Xuân Trường đã truy tố là có căn cứ đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.

 - Về tính chất nguy hiểm của hành vi phạm tội: Hành vi “Xâm phạm mồ mả, hài cốt” của bị cáo là nguy hiểm đã xâm phạm vào trật tự an toàn xã hội, xâm phạm vào phong tục tập quán của nhân dân, gây bức xúc, bất bình trong quần chúng nhân dân tại địa phương, làm phá vỡ sự bình yên của xã hội và đời sống tâm linh. Bị cáo là người có đầy đủ năng lực hành vi nhận thức được việc 5 mình làm. Vì vậy, cần pH xử phạt bị cáo nghiêm minh trước pháp luật thì mới có tác dụng đấu tranh phòng ngữa chung.

- Đối với hành vi nhờ người đập, tháo dỡ hai tấm bê tông của H vào ngày 01/5/2021 chưa đủ yếu tố cấu thành tội “Hủy hoại tài sản” theo Điều 178 của Bộ luật hình sự nên Cơ quan CSĐT Công an huyện Xuân Trường đã xử phạt hành chính đối với Mai Sơn H là phù hợp.

 - Đối với Trần Văn B, Trần Thiện T, Trần Tiến Đ, Đặng Xuân N, Bùi Đức V và Vũ Văn K là những người H nhờ, thuê đập phá, di dời mộ. Quá trình trao đổi H nói lý do xây dựng không đúng quy cách và cần cải tạo lại khu mộ nên B, T, Đ, N, V và K không biết động cơ, mục đích của H. Toà án cấp sơ thẩm tuyên:

Căn cứ vào khoản 1 Điều 319; điểm b, s khoản 1 Điều 51; khoản 2 Điều 51; Điều 65 của Bộ luật Hình sự;

- Tuyên bố bị cáo Mai Sơn H phạm tội “Xâm phạm mồ mả, hài cốt”;

- Xử phạt bị cáo Mai Sơn H 01 (một) năm 03 (ba) tháng tù cho hưởng án treo, thời gian thử thách 02 (hai) năm 06 (sáu) tháng, kể từ ngày tuyên án.

6-11

3

Bản án số: 30/2022/HS-PT Ngày 15/8/2022 Toà án nhân dân huyện C, tỉnh Bắc Kạn

Phạm tội “Xâm phạm mồ mả”

Nội dung vụ án:

Khoảng 18 giờ ngày 03/4/2022, sau khi đã uống rượu Triệu Ứng T sang nhà ông Hà Văn H2 để nói chuyện về việc phần mộ bà Lường Thị V (là mẹ đẻ) của ông H2 được chôn cất tại khu đồi K thuộc thôn P, xã Y, huyện C, tỉnh Bắc Kạn trên mảnh đất gia đình T nhưng chưa có sự thống nhất với nhau. Thấy T say rượu, nên ông H2 bảo T đi về để hôm khác nói chuyện, nên T đã nảy sinh ý định lên phần mộ bà V để đập phá. T đi về nhà đi vào phía chuồng gà gần bếp của gia đình lấy 01 (một) chiếc xà beng bằng kim loại, một đầu nhọn, một đầu bè rồi một mình đi bộ lên phần mộ của bà V cách nhà T khoảng 120 mét. Khi đến nơi, T đứng ở phía bên phải mộ của bà V hai tay cầm xà beng dùng đầu nhọn đập vào bia mộ theo hướng từ phỉa qua trái, từ trước ra sau, khiến bia mộ vỡ thành nhiều mảnh rơi ra phía trước mộ rồi đùng chân đá bát hương, đèn dầu đặt phía trước mộ xuống bụi cỏ đằng trước. Sau đó, T dùng đầu nhọn của xà beng chọc xuống phần gạch ốp lát xung quanh mộ rồi chọc lên phần đất đắp trên mộ nhiều lần, vừa chọc vừa chửi. Sau khi đập phá, chọc phần mộ bà V xong, T cầm xà beng đi về nhà cất tại vị trí cũ rồi lên giường đi ngủ. Ngày 04/4/2022, T khai nhận toàn bộ hành vi của bản thân và giao nộp 01 (một) chiếc xà beng.

Toà án cấp sơ thẩm nhận đinh:

- Về hành vi phạm tội của bị cáo: Tại phiên tòa, bị cáo Triệu Ứng T khai nhận hành vi phạm tội của mình như phần “nội dung vụ án” đã nêu. Như vậy, có đủ căn cứ khẳng định: Ngày 03/4/2022, tại khu đồi K thuộc thôn P, xã Y, huyện C, tỉnh Bắc Kạn, Triệu Ứng T có hành vi xâm phạm mồ mả bà Lường Thị V, tổng thiệt hại về tài sản là 737.232đ (bảy trăm ba mươi bảy nghìn hai trăm ba hai). Hành vi phạm tội của bị cáo đã xâm phạm đến đời sống tinh thần và tâm linh, gây tâm lý hoang mang lo lắng, bức xúc của những người con, người cháu, người thân của người đã chết đối với ngôi mộ nói trên; gây ảnh hưởng xấu đến an ninh trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn xã Y, huyện C; xâm phạm đến phong tục tập quán truyền thống, gây dư luận phẫn nộ trong quần chúng nhân dân trên địa bàn.

- Từ những chứng cứ nêu trên có đủ cơ sở kết luận hành vi đập phá phần mộ bà Lường Thị V của Triệu Ứng T đủ yếu tố cấu thành tội "Xâm phạm …, mồ mả, …" theo quy định tại khoản 1 Điều 319 Bộ luật Hình sự như nội dung bản cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân huyện C đã quy kết đối với bị cáo là đúng người, đúng tội và đúng pháp luật.

 - Xét thiệt hại và trách nhiệm dân sự: Tài sản do bị cáo đập vỡ làm hư hỏng, trong quá trình điều tra và tại đơn đề nghị xét xử vắng mặt ngày 08/8/2022 người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan là ông H2 đã được gia đình bị cáo hỗ trợ khắc phục sửa chữa với số tiền 12.050.000đ (mười hai triệu không trăm năm năm mươi nghìn) đồng, nay ông H2 không có yêu cầu bị cáo phải bồi thường thêm về thiệt hại, nên Hội đồng xét xử không đề cập giải quyết.

Toà án cấp sơ thẩm tuyên:

 Căn cứ vào khoản 1 Điều 319; điểm b, i, s khoản 1 và khoản 2 Điều 51; Điều 38, 65 Bộ luật Hình sự.

Xử phạt: Triệu Ứng T 09 (chín) tháng tù nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách là 18 (mười tám) tháng, thời hạn tính từ ngày tuyên án sơ thẩm.

Giao bị cáo cho Ủy ban nhân dân xã Y, huyện C, tỉnh Bắc Kạn giám sát, giáo dục bị cáo trong thời gian thử thách. Trong trường hợp người được hưởng án treo thay đổi nơi cư trú thì thực hiện theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự. Trong thời gian thử thách, người được hưởng án treo cố ý vi phạm nghĩa vụ 02 (Hai) lần trở lên thì Tòa án có thể quyết định buộc người được hưởng án treo phải chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo.

12 – 17

4

Bản án số: 64/2022/HS-ST Ngày 19/5/2022 Toà án nhân dân huyện Sóc Sơn, Thành phố Hà Nội

Phạm tội “Xâm phạm mồ mả”

Nội dung vụ án:

 Do có mục đích muốn xây dựng khu nghĩa trang riêng cho gia đình mình tại bãi nghĩa trang cánh đồng Lều thuộc Thôn P, xã P, huyện Sóc Sơn, Hà Nội, nên khoảng giữa tháng 11 năm 2021, Phạm Văn B (sinh ngày 20/4/1976, trú tại: Thôn P, xã P, huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội) đã tiến hành phun thuốc diệt cỏ một khu đất trong bãi nghĩa trang cánh đồng Lều. Ngày 22/11/2021, B liên hệ với ông Nguyễn Văn Tường (sinh năm 1969, trú tại: Thôn Thượng, xã Đông Xuân, huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội) để thuê ông Tường xây tường Bo quanh khu đất. Khoảng 12 giờ ngày 23/11/2021, B ra khu đất đã phun thuốc diệt cỏ nhưng thấy cỏ vẫn mọc cao nên đã thuê anh Trịnh Quang Hưng (sinh năm 1990, trú tại: Thôn Vệ Linh, xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội) đến cắt cỏ tại khu đất trên. Sau đó, B chuẩn bị 01 cuốc, 01 cào, 01 xà beng rồi cùng anh Hưng ra khu đất. B chỉ cho anh Hưng khu đất cần cắt cỏ và cào cỏ thành đống. Khi dọn cỏ xong, B liên hệ với anh Trần Văn Sang (sinh năm 1974, ở cùng thôn) thuê anh Sang chở cho B 01 chuyến cát và 02 chuyến gạch vào khu đất, đồng thời B liên hệ với ông Tường bảo nhóm thợ xây lên xây tường Bo. Trong thời gian đợi nhóm thợ xây, B căng dây san phẳng nền khu đất và một mình đào móng tường. Sau khi san nền, đào móng tường xong, B phát hiện có mô đất cao khoảng 40cm so với mặt đất là phần mộ của cụ Phạm Văn Lan (sinh năm 1932, ở cùng thôn) được mai táng ở đó từ năm 2019, cỏ mọc tốt, B không tiến hành kiểm tra mà trực tiếp dùng cuốc phạt một phần mộ đất, san phẳng một phần mộ đất so với mặt nền. Đến khoảng 14 giờ cùng ngày, nhóm thợ xây của ông Tường lên thấy phần nền đất đã được san phẳng, móng tường được đào sâu khoảng 10cm nên tiến hành đảo vữa xây tường. Khoảng 17 giờ 15 cùng ngày, khi xây gần xong thì anh Phạm Khắc Long (sinh ngày 02/8/1992, ở cùng thôn) phát hiện sự việc và yêu cầu B cùng nhóm thợ xây dừng việc xây tường lại và báo cho gia đình cụ Lan biết.

Toà án cấp sơ thẩm nhận định:

 - Về hành vi phạm tội của bị cáo: Lời khai nhận của bị cáo tại phiên tòa phù hợp với nội dung bản cáo trạng, biên bản khám nghiệm hiện trường, sơ đồ hiện trường, vật chứng vụ án và các chứng cứ tài liệu khác có trong hồ sơ vụ án, Hội đồng xét xử đủ căn cứ kết luận: Khoảng 12 giờ ngày 23/11/2021, tại Khu nghĩa trang cánh đồng Lều thuộc Thôn P, xã P, huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội, Phạm Văn B (Phạm Văn Cường) đã có hành vi xâm phạm, cuốc vào một phần mồ mả là phần mộ của cụ Phạm Văn Lan để san làm lối đi. Hành vi trên của bị cáo đã đủ yếu tố cấu thành "Tội xâm phạm mồ mả" theo quy định tại khoản 1 Điều 319 Bộ luật Hình sự năm 2015. Viện kiểm sát nhân dân huyện Sóc Sơn truy tố bị cáo về "Tội xâm phạm mồ mả" theo quy định tại khoản 1 Điều 319 của Bộ luật Hình sự năm 2015 là có căn cứ.

 - Về hình phạt bổ sung: Theo quy định tại khoản 3 Điều 319 Bộ luật Hình sự: "Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng". Xét bị cáo có hoàn cảnh khó khăn, thuộc hộ cận nghèo nên Hội đồng xét xử không áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền đối với bị cáo.

Toà án cấp sơ thẩm tuyên

- Xử phạt: Phạm Văn B (Phạm Văn C) 06 (Sáu) tháng tù về "Tội xâm phạm mồ mả" nhưng cho hưởng án treo. Thời hạn thử thách 12 (Mười hai) tháng kể từ ngày tuyên án. 2. Về dân sự:

 Ghi nhận sự tự nguyện của bị cáo Phạm Văn B (Phạm Văn Cường) về việc tiếp tục bồi thường cho bị hại ông Phạm Văn H số tiền 5.900.000 đồng (Năm triệu, chín trăm nghìn đồng) đã nộp tại Chi cục Thi hành án dân sự huyện Sóc Sơn để khắc phục hậu quả. Ông Phạm Văn H được nhận số tiền 5.900.000 đồng (Năm triệu, chín trăm nghìn đồng) do bị cáo Phạm Văn B (Phạm Văn Cường) tự nguyện bồi thường theo Biên lai thu tiền số AA/2020/0004060 ngày 05/4/2022 của Chi cục Thi hành án dân sự huyện Sóc Sơn.

18 - 25